Αναρτήσεις
Από πού προέρχεται η βόμβα στη Γλυφάδα (Οκτώβριος 2023);
Με αφορμή πρόσφατη είδηση, σχετικά με εντοπισμό και εξουδετέρωση βόμβας του Β΄ Παγκοσμίου στη Γλυφάδα, αλλά και εν όψει της εθνικής επετείου της 28ης Οκτωβρίου, δημοσιεύουμε επικαιροποιημένα στοιχεία παλιάς μας έρευνας για τα γερμανικά καταφύγια και το παραλιακό οχυρό στην περιοχή Γλυφάδας-Βούλας, χώροι με τους οποίους μπορεί να σχετίζεται το επικίνδυνο εύρημα.
Ιστορικά
Τα γερμανικά στρατεύματα, το 1941, αποφάσισαν να οχυρώσουν ολόκληρη την ακτογραμμή της Αττικής αμέσως μετά την εγκατάστασή τους στη χώρα. Σε στρατηγικές θέσεις ζωτικής σημασίας, που αποτελούσαν μέρος της αλυσίδας προστασίας της Αττικής έναντι συμμαχικής απόβασης, κατασκεύασαν πλήθος μικρών ή μεσαίων στρατιωτικών μονάδων με ατομικές θέσεις μάχης σε κτίσματα ειδικών προδιαγραφών (πολυβολεία) και ολόκληρα οχυρά με στιβαρές πυροβολαρχίες, στα δυτικά, νότια και ανατολικά παράλια (Γλυφάδα, Σούνιο, Λαύριο, Ραφήνα κ.α.).
Μια από τις παλιές εξερευνήσεις της ομάδας μας, το 2013, στις ακτές του Σαρωνικού, στάθηκε όχι μόνο εντυπωσιακή αλλά και πρωτότυπη αφού, εκτός από όσα εμείς είδαμε, προκάλεσε και πολλούς άλλους αστικούς εξερευνητές να κάνουν το ίδιο! Πρόκειται για δύο “δίδυμα” υπόγεια καταφύγια, κατασκευασμένα από τα γερμανικά στρατεύματα, ως τμήματα ενός μεγαλύτερου στρατιωτικού οχυρού, που μέχρι τότε ήταν τελείως άγνωστα! Για την εξερεύνηση αυτή, μετά από έναν πρόχειρο εντοπισμό της πιθανής θέσης που είχα κάνει τότε μέσω αεροφωτογραφίας, οφείλουμε να ευχαριστήσουμε τον φίλο μας Παναγιώτη Γεωργίου που μας έφερε σε επαφή με τον Τάκη Θεοδώρου, ο οποίος γνώριζε από πολύ παλιά την περιοχή και μας βοήθησε να εντοπίσουμε αλλά και να εξερευνήσουμε τις υπόγειες στοές των καταφυγίων.
Οι γερμανικές οχυρώσεις κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο κατασκευάζονταν βάσει σχεδίων και προδιαγραφών, από εταιρείες της κατεχόμενης χώρας ή/και από το γερμανικό Σώμα Μηχανικού, με επίβλεψη του οργανισμού και καταναγκαστική εργασία των ντόπιων. Οι εκάστοτε οχυρώσεις ακολουθούσαν τυποποιημένα σχέδια ή συνδυασμούς, ενίοτε με τροποποιήσεις, έτσι ώστε να προσαρμόζονται ανάλογα με το έδαφος της κάθε περιοχής. Στις κατασκευές χρησιμοποιούνταν τα υλικά της εποχής όπως τσιμέντο και σίδερα, καθώς και ότι υπήρχε τοπικά διαθέσιμο όπως πέτρες, χαλίκια και άμμος.
Σήμερα, αν και εγκαταλειμμένα και συνήθως σε απρόσμενες τοποθεσίες, τα περισσότερα κατάλοιπα διατηρούνται με τα σημάδια του πολέμου και κυρίως του χρόνου, μνημεία της νεότερης ελληνικής στρατιωτικής ιστορίας που στην πλειοψηφία τους δεν έτυχαν της δέουσας προσοχής ώστε να αξιοποιηθούν: κατάλοιπα θαλάμων από αποθήκες πυρομαχικών, υπόγεια καταφύγια, δαιδαλώδη χαρακώματα, σκοπιές, βάσεις αντιαεροπορικών όπλων και κανονιών, κτίσματα, δεξαμενές και λοιπές βοηθητικές εγκαταστάσεις, μαζί με τις εκατοντάδες θέσεις μάχης συνθέτουν σήμερα ένα γοητευτικό σκηνικό που συναρπάζει και μας μεταφέρει στον χρόνο!
Το γερμανικό καταφύγιο της Βούλας
Το γερμανικό καταφύγιο της Βούλας, ξεχασμένο από χρόνια, αλλά σε πολύ καλή κατάσταση, αφού συντηρήθηκε από τον ελληνικό στρατό, διαθέτει επί του εδάφους δύο διπλές αντιδιαμετρικές εισόδους προς τους υπόγειους χώρους του, τηρώντας μία γενικότερη συμμετρική διάταξη. Σκαλοπάτια που ξεκινούν από την επιφάνεια, καταλήγουν σε έναν προθάλαμο. Από εκεί, μια άλλη σκάλα κατεβαίνει στους υπόγειους χώρους, σε βάθος το πολύ 15 m, ενώ ακριβώς στην κατάληξη των σκαλοπατιών υπάρχει πολυβολείο. Από το ίδιο σημείο ανοίγονται τούνελ που οδηγούν στους υπόλοιπους θαλάμους, οι οποίοι φέρουν αρίθμηση σημειωμένη με κιμωλία, ενώ σε άλλα σημεία υπάρχουν και με κόκκινη μπογιά οι ενδείξεις FRONT LINE, DO NOT TOUCH, EXIT, DO NOT SMOKE, DEFENSE DE FUMER. Τα τοιχώματα είναι χτισμένα από πέτρα, και η τοξωτή τσιμεντένια οροφή είναι βαμμένη με άσπρο χρώμα. Υπάρχει πεπαλαιωμένη ηλεκτρική εγκατάσταση και ίχνη υδραυλικής εγκατάστασης στο δάπεδο, χωρίς όμως τουαλέτες και λουτρά, αλλά με μια τριπλή ανοικτή δεξαμενή νερού.
Πόρτες δεν υπάρχουν, ενώ εντύπωση προκαλούν τα παράξενα χαραγμένα σημάδια σε όλα τα τσιμεντένια πλαίσια των ανοιγμάτων, που θυμίζουν σύμβολα του ζωδιακού. Περισσότερο παράξενο όμως, είναι ένα σκίτσο χαραγμένο με μολύβι στον τοίχο, στοιχεία για το οποίο μας επισήμανε ο φίλος Χρήστος Κιοσέογλου. Αντιπροσωπεύει την αμερικανική λαϊκή κουλτούρα έκφρασης Kilroy (was here), μήνυμα που έγινε δημοφιλές κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου, και συνήθως εμφανιζόταν γραμμένο με μολύβι ή κιμωλία. Το τυποποιημένο σκίτσο παρουσιάζει έναν άνδρα φαλακρό ή με μία τρίχα, με προεξέχουσα μύτη, να κρυφοκοιτάζει πάνω από έναν τοίχο τον οποίο κρατούν τα δάχτυλα του κάθε χεριού. Η φράση “Kilroy Was Here” πήρε προεκτάσεις που σχετίστηκαν με την παρουσία ή την προστασία των ενόπλων δυνάμεων των Η.Π.Α. κατά τη δεκαετία του 1940, αλλά πολλές πηγές αναφέρουν προέλευση ήδη από το 1939 ή το 1937, πριν ξεκινήσει ο πόλεμος. Οι Γερμανοί συσχέτισαν τη φράση με την παρουσία αμερικανικού πολεμικού εξοπλισμού, και αυτό οδήγησε τον Χίτλερ σε υποψίες ότι «Kilroy» θα μπορούσε να ήταν η κωδική ονομασία κάποιου υψηλά ιστάμενου κατασκόπου, δίνοντας στο ζήτημα ακόμα μεγαλύτερες πολιτικές προεκτάσεις.
 | |
|
 | |
|
 |
| "Kilroy was here"... |
 |
| Δεξαμενή και πολυβολείο |
 |
| Πολυβολείο |
 |
| Πολυβολείο |
 |
| Σκίτσα και σημειώσεις του 1948-49 |
 |
| Πάνος Δευτεραίος |
 |
| Πολυβολείο |
Το γερμανικό καταφύγιο της Γλυφάδας
Στην ίδια περιοχή, αλλά στα όρια της Γλυφάδας, υπάρχει ένα ακόμα καταφύγιο ίδιας κατασκευής με το παραπάνω, λίγο μεγαλύτερο και εντελώς εγκαταλειμμένο. Στο εσωτερικό βρήκαμε σημειώσεις στους τοίχους από επισκέπτες των δεκαετιών 1940-50-60, φωλιές πολυβόλου στα σκαλιά των δύο δίδυμων εισόδων, υδραυλικά φρεάτια, τριπλή δεξαμενή νερού, και πλήθος θαλάμων και διαδρόμων, σε διάταξη κατασκευής παρόμοια με του προηγούμενου. Επίσης, τα ίδια αινιγματικά σύμβολα στις πόρτες, που πιστοποιούν ότι τα δύο καταφύγια δημιουργήθηκαν οπωσδήποτε από το ίδιο συνεργείο, ας εξηγήσουμε ότι χρησίμευαν για τη σωστή συναρμολόγηση προκατασκευασμένων στοιχείων σκυροδέματος, κάτι δηλαδή σαν τρισδιάστατο παζλ. Το καταφύγιο αυτό το ψάξαμε και το εντοπίσαμε με μια κάποια δυσκολία λόγω της θέσης του, αλλά η ανακάλυψή του έγινε με μεγάλο ενθουσιασμό, ένα από τα ωραία εξερευνητικά δειλινά του Απρίλη εκείνης της χρονιάς.
Παλιοί αστικοί εξερευνητές μας διηγούνται σχετικά: «την δεκαετία του ’60, ήμασταν μια παρέα παιδιών 8 ως 16 ετών και στις καλοκαιρινές διακοπές στα ΑΣΤΕΡΙΑ της Γλυφάδας, επισκεπτόμασταν κάθε χρόνο μυστικά το Γερμανικό οχυρό/καταφύγιο στη Γλυφάδα. Μπαίναμε μέσα με τρόμο, κρατώντας αναπτήρες και κεριά… Ηταν συναρπαστικό που το είχαμε ανακαλύψει…»
 | |
|
 | |
|
 |
| Πολυβολείο |
 |
| Δεξαμενή |
 |
| Δεξαμενή |
Η πρόσβαση στο Παράρτημα Αποθεραπείας & Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Βούλας, στους χώρους του οποίου χρειάστηκε να εξασφαλίσουμε πρόσβαση κατά την πρόσφατη εκπαιδευτική επίσκεψή μας, πραγματοποιήθηκε κατόπιν αδείας που μας παραχωρήθηκε με το με αρ. πρωτ.28774/7-11-2022 έγγραφο της Διεύθυνσης του ΠΑΑΠΑΒ.
...Η πλέον τεκμηριωμένη έρευνα για τα μυστικά που κρύβονται κάτω από την πρωτεύουσα, παρουσιάζεται μέσα από έναν πολύτιμο τόμο 656 σελίδων, σχήματος 17x24, με πλούσιο και πρωτότυπο φωτογραφικό, χαρτογραφικό και ένθετο έγχρωμο υλικό!
- Παμπάλαιες στοές
- Μυστικές δίοδοι
- Υπόγεια υδραγωγεία
- Χαμένα ρέματα
- Καταφύγια του πολέμου
- Κρύπτες και κατακόμβες
- Άγνωστα ιστορικά στοιχεία, μαρτυρίες και ντοκουμέντα
...και ό,τι άλλο αποτύπωσε μια πολυετής έρευνα υπόγειων αστικών σπηλαιολογικών εμπειριών!
.jpg)
