ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ. Από το Blogger.
RSS

Κεφαλονιά: εναλλακτικές αποδράσεις (η άλλη όψη του νομίσματος)!

ΚΕΦΑΛΟΝΙΑ: Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ ΤΟΥ ΙΟΝΙΟΥ!

Αντίσαμος

Πολυάριθμοι επισκέπτες της παραδεισένιας μεγαλονήσου του Ιονίου προτιμούν τις πανέμορφες οδικές διαδρομές, επιλέγουν τις γνωστές, διάσημες παραλίες και άλλους, κλασικούς προορισμούς του νησιού που συνδυάζουν τοπικό παραδοσιακό φαγητό και φυσικά το διάσημο κεφαλονίτικο κρασί (ρομπόλα)! 

Μύρτος και Άσσος

Πόσοι όμως αναζητούν άγνωστες, κρυμμένες παραλίες-έκπληξη, ανεξερεύνητες τοποθεσίες, πεζοπορικές διαδρομές, εναλλακτικούς προορισμούς με αξιοθέατα, όπως αρχαίες ακροπόλεις και εγκαταλειμμένα χωριά, υπόγειες λίμνες και κρυστάλλινα σπήλαια (πέραν των γνωστών Μελισσάνη-Δρογκαράτη), "κατακόμβες" όπως η σκήτη Αγίου Γερασίμου, ιταλικές υπόγειες στοές οχυρωματικών έργων και καταφύγια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου;

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Πώς μπορεί η Περιφέρεια να δράσει σχετικά με τις επικίνδυνες κοίτες των υπογειοποιημένων ρεμάτων της Αθήνας; (εικόνες-ντοκουμέντα)

TΕΧΝΙΚH ΑΝAΛΥΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣIΑΣΗ ΔΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜAΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΙΒAΛΛΕΤΑΙ ΝΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΟYΝ ΚΑΙ ΝΑ ΜΕΛΕΤΗΘΟYΝ, ΩΣΤΕ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΤΟΥΝ ΣΤΟ ΑΜΕΣΟ ΜΕΛΛΟΝ.

 (ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ)

Μέρος του υδρογραφικού δικτύου του λεκανοπεδίου (κόκκινο: καλυμμένες κοίτες)

Τα ρέματα του λεκανοπεδίου της Αθήνας καλύπτονται σταδιακά από το 1840 μέχρι σήμερα.  Ιδιαίτερα οι κοίτες που εγκιβωτίστηκαν από τον 19ο αιώνα μέχρι και τις δεκαετίες 1960-70 παρουσιάζουν σε αρκετές θέσεις προβλήματα και βλάβες (εισροές ακαθάρτων, φθορές, αστοχίες, εμφράξεις), που είτε είναι επιβλαβείς για το περιβάλλον είτε επηρεάζουν τις ομαλές συνθήκες ροής των αγωγών. Δεδομένου του σημαντικότατου ρόλου που κατέχει το δίκτυο των καλυμμένων ρεμάτων του λεκανοπεδίου στην αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών που ανήκουν στις αντίστοιχες υδρολογικές λεκάνες, η διάγνωση της υφιστάμενης κατάστασης των δυσπρόσιτων και αθέατων υπόγειων τμημάτων και η καταγραφή των τύπων και των διαστάσεων των διατομών τους, οπωσδήποτε έχει προληπτικό χαρακτήρα που σχετίζεται με την αντιμετώπιση των πλημμυρικών φαινομένων. Με βάση τις εικόνες που έχουν καταγραφεί σε έργα που εκτελέστηκαν μέσα σε καλυμμένες κοίτες ρεμάτων, κατά την τελευταία δεκαετία, τα προβληματικά σημεία είναι αρκετά και χρήζουν καταγραφής. Η καταγραφή αυτή σχετίζεται με την προστασία του περιβάλλοντος και  με την αποτροπή κινδύνων που μπορεί να προκληθούν από οποιαδήποτε δυσλειτουργία των υπόγειων αγωγών κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων, αλλά και από ενδεχόμενες τοπικές αστοχίες των παλαιών δομικών στοιχείων που ενδέχεται να προκαλέσουν καθίζηση στην επιφάνεια, όπως η κοίτη του Ιλισού στον Ταύρο που παραμένει κατεστραμμένη και επικίνδυνη από το 2018, και μετά από κάθε καταιγίδα φθείρεται περισσότερο.

Επικίνδυνο νεροφάγωμα και αστοχία πλευρικού τοιχίου στην κοίτη του Ιλισού (Ταύρος)

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Εκδρομή υποστήριξης στη μυστική, υπόγεια, μαγευτική Κεφαλονιά

 
Την τελευταία εβδομάδα, μετά τη σφοδρή επέλαση του κυκλώνα "Ιανού" στο Ιόνιο, πολλές περιοχές της Κεφαλονιάς προσπαθούν ακόμα να επουλώσουν τις πληγές τους, να επιδιορθώσουν ζημιές και να αποκαταστήσουν την ομαλή λειτουργία τους. Ιδιωτικές περιουσίες καταστράφηκαν, δρόμοι διακόπηκαν και τοπία φυσικής ομορφιάς, όπως και τοποθεσίες τουριστικής σημασίας δέχτηκαν μεγάλες καταστροφές. Ένα ακόμη πλήγμα για την τοπική οικονομία, μετά την ήδη δύσκολη καλοκαιρινή τουριστική σεζόν, λόγω των γνωστών σε όλους εθνικής και παγκόσμιας κλίμακας προβλημάτων.

Η Κεφαλονιά του μύθου και κατ' άλλους πατρίδα του Οδυσσέα, με την απέραντη φυσική ομορφιά... Σαγηνευτικές εικόνες βαθυπράσινων πλαγιών και καταγάλανων νερών που ταξιδεύουν υπογείως από τη μια άκρη του νησιού στην άλλη, πλαισιώνουν ένα εκπληκτικό οδοιπορικό στους κρυμμένους της "θησαυρούς". Ένα οδοιπορικό που στο διάβα του βρίσκει τη Σάμη, το Φισκάρδο, το Αργοστόλι, την απέραντη παραλία του Μακρύ Γιαλού, τα πασίγνωστα σπήλαια Μελισσάνης και Δρογκαράτης, τη Μονή του πολιούχου Αγίου Γερασίμου, την ακρόπολη της αρχαίας Σάμης, το φρούριο του Αγίου Γεωργίου και άλλους άγνωστους κρυμμένους υπόγειους ή επί της μαγευτικής αυτής γης καταπληκτικούς θησαυρούς. Στο διάβα μας τόποι και ιδιαίτεροι άνθρωποι που ονομάζουν γρούσπες τα βαραθρώδη σπήλαια με τις πράσινες ή γαλάζιες λίμνες στα έγκατα της γης, μνημεία, λίμνες, σπήλαια και υπόγειες στοές, είναι αρκετά για να μας γεμίσουν με εικόνες οι οποίες θα ξεθωριάσουν αργά από τη μνήμη και την καρδιά μας, μέχρι να επιστρέψουμε. Γιατί εδώ ο τόπος είναι ζωντανός και μιλάει στην ψυχή μας...

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Στο Γερμανικό καταφύγιο του θανάτου (Καρμπουνάρι Λουτρακίου)


Αυτοψία στο καταφύγιο του θανάτου. Ο ερευνητής και Πολιτικός Μηχανικός Πάνος Δευτεραίος εξηγεί πώς το κυνήγι του θησαυρού σε υπόγειες στοές στη θέση Καρµπουνάρι, τις οποίες είχαν σκάψει Γερµανοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσµίου Πολέµου, αποδείχθηκε µοιραίο για τέσσερις κατοίκους της περιοχής:  «Οι σκαμμένες στοές φανερώνουν ότι γίνονταν εργασίες για καιρό. Βρήκα σκαψίματα που ήταν φρέσκα». Έθνος της Κυριακής (24 Μαΐου 2020).

Την Κυριακή 17 Μαΐου, ημέρα των γενεθλίων μου, βρεθήκαμε στο Καρμπουνάρι Λουτρακίου, μαζί με τη Γεωργία Μπουρμπούλη, για να μιλήσουμε στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ για τα γερμανικά καταφύγια της περιοχής, τα οποία είχαμε επισκεφτεί πολλές φορές κατά το παρελθόν, με αφορμή το δυσάρεστο γεγονός του θανάτου των τεσσάρων ανδρών. Συναντήσαμε τον φίλο μας Κώστα Μεταξά από τον τοπικό οικισμό του Φλοίσβου, και κατεβήκαμε αρχικά στα δύο καταφύγια της τοποθεσίας με τον δημοσιογράφο Αλέξανδρο Γύγο, πραγματοποιώντας μια τηλεοπτική ξενάγηση στο εσωτερικό τους. 
Στη συνέχεια ο Γιάννης Σωτήρης, γνώστης της περιοχής, μας οδήγησε στο σημείο όπου συνέβη το μοιραίο, και μαζί του κατεβήκαμε στις δύο σκαμμένες στον βράχο εισόδους ενός γερμανικού καταφυγίου που δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Τα δύο σημεία, σε απόσταση πενήντα μέτρων μεταξύ τους σχηματίζουν δύο κατηφορικές, σχεδόν βαραθρώδεις, εισόδους που καταλήγουν σε μεγάλες τοξωτές στοές ύψους και ανοίγματος τριών μέτρων, στις οποίες θα κατασκευάζονταν σκαλοπάτια. Οι στοές θα διευρύνονταν κατά μήκος, πιθανότατα και σε βάθος, και θα χτίζονταν με πέτρες και μπετόν, όπως στα ολοκληρωμένα καταφύγια. Τέλος, θα συνδέονταν μεταξύ τους με μια μεγάλη αίθουσα που θα αποτελούσε τον κύριο χώρο καταφυγής.
Σήμερα παραμένουν ημιτελείς, χωρίς σκάλες και χωρίς να είναι συνδεδεμένες μεταξύ τους, ενώ το αρχικό μήκος τους δεν υπερβαίνει τα 10-20 μέτρα. Οι επίδοξοι χρυσοθήρες, μέσα από τον θάλαμο όπου καταλήγει η κάθε μία από τις δύο μνημειώδεις εισόδους, έσκαψαν με μηχανικά μέσα τις δικές τους στοές, σχηματίζοντας στην πρώτη (στη δεύτερη έγινε το μοιραίο) μια μίνι δαιδαλώδη υπόγεια κατασκευή που εκτείνεται σε δύο επίπεδα, στοιβάζοντας τα μπάζα της εκσκαφής στα πλαϊνά των στοών, όπως οι παλιοί μεταλλωρύχοι. 
Μπήκαμε κατεβαίνοντας στο παλιό όρυγμα και στη συνέχεια εισχωρώντας στη χαμηλή στοά, βρεθήκαμε σε ανηφορικό διάδρομο που μας οδήγησε σε ένα άλλο τούνελ σε υψηλότερο επίπεδο, που κατέληγε σε έναν ανοιχτό λάκκο... Τίποτε άξιο αναφοράς εκτός από μια νυχτερίδα κι ένα σημείο όπου φάνηκε ότι ίσως προσπάθησαν να ανοίξουν αεραγωγό προς την επιφάνεια, ή απλά κατέρρευσε ένα σημείο του εδάφους. Έπειτα συνεχίσαμε στη γειτονική τρύπα και την υπόγεια γαλαρία που μύριζε... θάνατο με άρωμα καυσαερίων και μπόλικο μονοξείδιο του άνθρακα, που ανίχνευσε η φορητή συσκευή που είχα μαζί μου... Παναγιώτης Δευτεραίος

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Υπόγειος Ιλισός: οι πραγματικοί λόγοι της καθίζησης στο parking (αποκλειστικές εικόνες από την Καλλιθέα, υπογείως στην κοίτη)



Βρέχει πάλι στην Αθήνα, ενώ έχει περάσει ένας μήνας και κάτι από την ξαφνική καθίζηση του οδοστρώματος στον χώρο στάθμευσης πλησίον του σταθμού ΗΣΑΠ Ταύρου στην περιοχή της Καλλιθέας (11/5/2018). Τις επόμενες ημέρες του συμβάντος πληθώρα δημοσιευμάτων πλημμύρισαν το διαδίκτυο, όπως τα νερά του υπόγειου ποταμού πλημμυρίζουν τις όμορες περιοχές στις μεγάλες νεροποντές. Πολλοί δημοσιογράφοι έσπευσαν να γράψουν "γιατί συνέβη η καθίζηση", χωρίς όμως να περιγράψουν κάποια τεκμηριωμένη αιτία πέρα από την προφανή, ότι δηλαδή υποχώρησε το έδαφος το οποίο δημιούργησε κενό χώρο και κατέρρευσε το οδόστρωμα. 

Γιατί όμως υποχώρησε το έδαφος; Πού ακριβώς υποχώρησε το έδαφος και τι ακριβώς ήταν αυτό που κατέρρευσε από την υπόγεια κοίτη του ποταμού; Διέρχεται κάτι άλλο υπογείως από το σημείο της καθίζησης; Ανήκει στην κύρια κοίτη του Ιλισού το κατεστραφέν τμήμα; Πώς είναι το ίδιο σημείο σήμερα υπογείως; Τα ερωτήματα αυτά βρίσκουν απάντηση στο παρόν φωτοάρθρο, χωρίς περιττά λόγια, περιγράφοντας την ουσία των πραγμάτων, μαζί με μερικά κατατοπιστικά σχέδια και αποκλειστικές φωτογραφίες. Το ερώτημα που φυσικά δεν μπορούμε να απαντήσουμε είναι το πότε θα επισκευαστεί η φθορά και τι χειρότερο μπορεί να συμβεί στην τοποθεσία όταν η βροχή που θα πέσει είναι σημαντική, όπως τις μέρες που διανύουμε. Αν κάποιος ντόπιος αναγνώστης έχει νεότερα από το σημείο της καθίζησης κατά τη βροχή, ας μας ενημερώσει. Αν επίσης κάποιος επίσημος φορέας έχει θετική απάντηση στην πρόταση συνεργασίας που στάλθηκε από το τεχνικό μας γραφείο Urban Speleo Engineering, μπορεί επίσης να μας ενημερώσει. Γνωρίζουμε και έχουμε μελετήσει επανειλημμένως την υπογειοποιημένη κοίτη του Ιλισού, την οποία και διασχίσαμε από άκρη σε άκρη το 2010-2012, από τον κλάδο της Καισαριανής και του Ζωγράφου μέχρι την έξοδο στην ανοικτή κοίτη της Καλλιθέας, παρατηρώντας τότε γενικά την εσωτερική κατάσταση των τεχνικών έργων, χωρίς όμως συγκεκριμένη καταγραφή των προβλημάτων, καθώς η εργασία έγινε αναγνωριστικά για το αρχείο της ομάδας μας και όχι για λογαριασμό κάποιου ενδιαφερόμενου φορέα. Σήμερα η εργασία θα μπορούσε να επαναληφθεί στοχευμένα καταγράφοντας συγκεκριμένα προβλήματα και επικίνδυνες φθορές σε επίμαχα σημεία τα οποία δεν είναι λίγα ούτε ασήμαντα. Για τις εργασίες στα καλυμμένα ρέματα της Αθήνας υπάρχει δυνατότητα συνεργασίας και με την αρμόδια Υπηρεσία Προληπτικής Συντήρησης Δικτύου Αποχέτευσης της ΕΥΔΑΠ. 

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Ρωσική Εκκλησία: γνωρίζοντας τις θρυλικές κατακόμβες της Αθήνας!


Κάτω από την εκκλησία βρίσκεται ένας εντυπωσιακός μυστικός κόσμος, που αποτελεί ταυτόχρονα κι έναν ανεκτίμητο αρχαιολογικό θησαυρό, άγνωστο στους πολλούς. Εδώ, όπου προϋπήρχε ίσως ναός του Λυκείου Απόλλωνος, κρύβονται αιώνες ιστορίας αλλά συνάμα και χρόνια ιστοριών παραπληροφόρησης. Πλήθος ανακαλύψεων και αρχαιολογικών ευρημάτων ανάμεσα σε ένα ολόκληρο υπόγειο συγκρότημα ρωμαϊκών λουτρών, αποτελούν τα στοιχεία που συνθέτουν τον υπόγειο χώρο που έλαβε στα μεταγενέστερα χρόνια τον χαρακτηρισμό της “κατακόμβης”.

Οι χρήσεις των υπογείων αυτών είναι πολλές και διαφορετικές ανά τους αιώνες, ξεκινώντας ίσως από το ιερό της αρχαίας εποχής πάνω στο οποίο οι Ρωμαίοι έχτισαν τα λουτρά τους, που πάνω και από αυτά κατασκευάστηκε ένα βυζαντινό μοναστήρι, χρησιμοποιώντας διαμορφωμένα τμήματα των υπογείων θαλάμων ως κρύπτες και οστεοφυλάκια. Η σημερινή κατάσταση των χώρων δεν επιτρέπει την υπόγεια επικοινωνία με άλλες γειτονικές τοποθεσίες, ούτε ξεκινούν από εκεί στοές που συνδέονται με άλλες ή καταλήγουν μακριά. Η Ρωσική Εκκλησία, λόγω της θέσης και του χαρακτήρα της, έπεσε επανειλημμένως όλα αυτά τα χρόνια θύμα της υπόγειας αθηναϊκής μυθοπλασίας και “συνδέθηκε” με θρυλούμενες υπόγειες διαδρομές οι οποίες δεν υπήρξαν ποτέ...

Ένα από τα πιο κλασικά ζητήματα της θεματολογίας που έχει αναπτυχθεί εδώ και χρόνια γύρω από την "Υπόγεια Αθήνα", το οποίο δεν είχε παρουσιαστεί στα τέσσερα χρόνια παρουσίας του ιστολογίου μας, επειδή θεωρήσαμε σωστότερο να το δώσουμε σε μια πλήρη και όσο το δυνατόν τεκμηριωμένη μορφή, και όχι απλά αναπαράγοντας τα έως τώρα σχετικά δημοσιεύματα. Δημοσιεύεται εδώ ως προάγγελος του νέου βιβλίου που ετοιμάζεται αυτή την περίοδο, στο οποίο θα περιγράφεται με έναν μοναδικό για τα μέχρι στιγμής δεδομένα τρόπο η αληθινή υπόγεια Αθήνα σε κείμενα, φωτογραφίες και χάρτες! Σας ευχόμαστε καλή ανάγνωση και καλή χρονιά!   Π. Δ.

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

Tα επτά (7) καταφύγια στο παλιό εργοστάσιο της ΠΥΡΚΑΛ Ελευσίνας


..."Το καταφύγιο στις αποθήκες ήταν ένα "Π" ένα μέτρο φάρδος επί δύο ύψος. Βρισκόταν δύο μέτρα κάτω από τη γη (κατεβαίναμε 5-6 σκαλιά). Χώραγε γύρω στα 50 άτομα. Είχαμε πάγκους ξύλινους με κουρελούδες. Στον πόλεμο, με την έναρξη του συναγερμού ήμουν η πρώτη που κατέβαινα κρατώντας την Αγία Γραφή κι ένα λυχνάρι. Μέναμε μέχρι τη λήξη του συναγερμού." (Σταυρούλα Μποντιώτου-Γεωργακάκου, κόρη εργαζόμενου στο Μπαρουτάδικο του Αιγάλεω)

Η έρευνα για τα χαμένα υπόγεια καταφύγια και τις στοές των εργαστηρίων και των αποθηκών του παλαιού ισοπεδωμένου Πυριτιδοποιείου (Μπαρουτάδικου) στο άλσος Αιγάλεω συνεχίζεται, φανερώνοντάς μας -όσο περνάει ο καιρός- μερικά δυσανάγνωστα αλλά ελπιδοφόρα ίχνη επί του εδάφους. Παρά τις μεγάλες δυσκολίες του εγχειρήματος, η διαίσθηση ότι τελικά θα έρθει η στιγμή που θα καταφέρουμε να "ελευθερώσουμε" κάποιους από τους χώρους αυτούς και να εισχωρήσουμε στο εσωτερικό τους, με τη συνεργασία πάντα των εκάστοτε αρμόδιων φορέων, όλο και δυναμώνει. Μέχρι τότε όμως, εντοπίσαμε επισκεφτήκαμε και σας παρουσιάζουμε τα επτά υπόγεια διατηρημένα καταφύγια των εγκαταστάσεων της Ελευσίνας, τα οποία -σύμφωνα με τις περιγραφές- δεν πρέπει να διαφέρουν και πολύ από αυτά του Αιγάλεω, που ήταν πιθανότατα 4 ή 5 στον αριθμό, εκ των οποίων έχουν εντοπιστεί οι θέσεις των δύο. Σε αυτά δεν συμπεριλαμβάνονται φυσικά οι πολλαπλές θέσεις υπόγειων εργαστηρίων, αποθηκών, κ.ά. εγκαταστάσεων οι οποίες πλέον δεν υπάρχουν, καθότι ισοπεδώθηκαν. 
Τα καταφύγια του εργοστασίου της Ελευσίνας είναι δύο τύπων που περιγράφονται και αποτυπώνονται παρακάτω. Τα τέσσερα από τα επτά είναι τύπου "Π", και σε αντιστοιχία με την περιγραφή του εισαγωγικού σημειώματος της κας Μποντιώτου, βρίσκονται τρία μέτρα κάτω από την επιφάνεια, με 16 σκαλοπάτια στις εισόδους, και θαλάμους μήκους 30 μέτρων με πλάτος δυο μέτρα και ύψος τρία.

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS