ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ. Από το Blogger.
RSS

Ανάβυσσος - Άγιος Νικόλαος: υπόγεια πολυβολεία & οχυρωματικά

Ετικέτες , , , ,


Η ονομασία Ανάβυσσος πιθανότατα προέρχεται από παραφθορά του αρχαίου τοπωνυμίου Ανάφλυστος, αντικρούωντας την άποψη ότι προκύπτει από τη σύνδεση των λέξεων άνω και Βήσσα (αρχαίος Δήμος στα βόρεια των Λεγραινών). Ιδρυτής του Ανάφλυστου κατά τη μυθολογία, ήταν ο ήρωας Ανάφλυστος από την Τροιζήνα, θείος του Θησέα, ο οποίος πέρασε απέναντι στην Αττική και ίδρυσε την πόλη που αποτέλεσε τον ομώνυμο Δήμο, επειδή δεν είχε δικό του βασίλειο… Κατά τον Ξενοφώντα, ο Δήμος Αναφλύστου διέθετε λιμάνι και φρούριο. Τμήμα από τα ερείπια του λιμανιού υπήρχαν στο σημείο του σημερινού λιμανιού της Φώκαιας, ενώ το φρούριο του Ανάφλυστου ίσως να ήταν στο λόφο του Αγίου Νικολάου, που τοποθετείται στο 50ό χιλιόμετρο της λεωφόρου Αθηνών – Σουνίου.
 
ΓΙΑ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΘΕΜΑ: "διαβάστε περισσότερα" (κλικ κάτω αριστερά)

Στον παραλιακό δρόμο λοιπόν από Σαρωνίδα προς Παλαιά Φώκαια και λίγο πριν από την παραλία της Αναβύσσου, κατευθυνόμαστε δεξιά προς το ομώνυμο εκκλησάκι, στο οποίο φτάνουμε αφού διασχίσουμε μια στενή λωρίδα γης που ενώνει το λόφο - οχυρό με την ακτή.

 
Το παλιό αυτό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου, και όπως λέγεται, κάποτε είχε ανατιναχθεί με εκρηκτικά. Στο τσιμεντένιο δάπεδο μπροστά από την είσοδο υπάρχουν κάποια ονόματα και η χρονολογία 1936, που προφανώς χαράχθηκαν σε κάποια ανακαίνιση του ναού.
 
 
Στο πλάι του βλέπουμε έναν τάφο, που μοιάζει βέβαια αρκετά νεώτερος από το ίδιο το εκκλησάκι.
 
 
Δίπλα στο εκκλησάκι βρίσκεται και μια πολύ παλιά λιθόκτιστη υπόγεια δεξαμενή με είσοδο σήμερα και από μπροστά, που μοιάζει όμως να ανοίχθηκε μεταγενέστερα από την εποχή που κατασκευάστηκε αρχικά η δεξαμενή.
 
 
Όταν ήταν σε χρήση, το νερό που μαζευόταν στο εσωτερικό της από ένα μικρό λούκι - “πηγή”, μπορούσαν να το παίρνουν από ένα τετράγωνο άνοιγμα - πηγάδι στην οροφή της, που βρίσκεται στη φυσική στάθμη του εδάφους.
  
 
 
Στην κορυφή του λόφου τώρα, υπάρχει ένα παλαιό τετραγωνικό πηγάδι - όρυγμα  βάθους τεσσάρων περίπου μέτρων, στον πυθμένα του οποίου από ψηλά μοιάζει να υπάρχει το άνοιγμα μιας στοάς, που μπορεί κάποιος να φανταστεί ότι θα κατευθυνόταν προς το εκκλησάκι.

 

Η αυτοψία όμως στο βυθό του πηγαδιού, απέδειξε ότι δεν υπάρχει καμία υπόγεια συνέχεια, και μάλλον δε φαίνεται να υπήρξε και ποτέ τέτοιο τούνελ, αν και ο έλεγχος των τοιχωμάτων ίσως αφήνει σε ένα σημείο μια πολύ μικρή αμφιβολία, θεωρώντας όμως ότι το επίπεδο του πυθμένα έχει μπαζωθεί.


Στο ύψωμα αυτό, βόρεια και δυτικά από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου υπήρχε προϊστορικός οικισμός, απομεινάρια του οποίου μπορεί να διακρίνει κανείς ανεβαίνοντας το λόφο. Η τοποθεσία προσφέρεται για οχυρό, και επειδή στις πλαγιές του λόφου διακρίνονται ίχνη αρχαίων τειχών, μπορούμε να υποθέσουμε ότι σε αυτό το σημείο βρισκόταν το αρχαίο κάστρο του Ανάφλυστου που αναφέρει ο Ξενοφών.
 

Τη στρατηγική όμως θέση του ακρωτηρίου, εκμεταλλεύτηκαν και οι Ιταλοί κατά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, που κατασκεύασαν τα δικά τους οχυρωματικά έργα, τα οποία διατηρούνται -εγκαταλειμμένα πια- μέχρι σήμερα. Επάνω λοιπόν στο λόφο “νησί”, εύκολα εντοπίζονται τρία πολυβολεία, ενώ υπάρχουν και δεκάδες μέτρα από χαρακώματα, που διατηρούνται σε άριστη κατάσταση.


Το ένα πολυβολείο βρίσκεται αριστερά και χαμηλότερα από το εκκλησάκι “βλέποντας” στην ακτή, ενώ τα δύο άλλα δεξιότερα και σε υψηλότερο επίπεδο, τα oποία εντοπίζονται στην περίμετρο του λόφου - νησιού, αν επιχειρήσει κανείς να τη διαγράψει αριστερόστροφα ξεκινώντας από το εκκλησάκι. Αυτά επέβλεπαν τις κινήσεις από τη θάλασσα.



Το πρώτο πολυβολείο και οι ιταλικές επιγραφές που υπάρχουν χαραγμένες πάνω στην πλάκα της οροφής του.



Εικόνες από το εσωτερικό του, και η έξοδος.


Παρακάτω, το δεύτερο πολυβολείο το οποίο βλέπει στη θάλασσα.



 
H χαμηλή είσοδος προς το εσωτερικό.


Το δεύτερο πολυβολείο είναι μεγαλύτερο από το πρώτο, και καταλήγουμε στην κυκλική του αίθουσα, αφού διασχίσουμε ένα μακρύ και στενό διάδρομο, στον οποίο συναντάμε δύο εσοχές στα δεξιά.



Βγαίνουμε και συνεχίζουμε στο ίδιο μονοπάτι, μέχρι να συναντήσουμε το τρίτο και τελευταίο πολυβολείο.


 
Αυτό έχει κυριολεκτικά γεμίσει με λάσπη μέχρι τις πολεμίστρες, προφανώς με τα χρόνια, και λόγω των βροχών.
 

Αυτό βέβαια δε με εμπόδισε να βρεθώ στο εσωτερικό του, το οποίο βλέπουμε σε αυτές τις τελευταίες φωτογραφίες.

 
Κείμενο, φωτογραφίες: Παναγιώτης Δευτεραίος
Δραστηριότητα: αστική σπηλαιολογία (urban speleology)
Συμμετείχαν: Αλέξανδρος Γλαράκης, Θωμάς Λαμπρακόπουλος, Παναγιώτης Δευτεραίος
Πληροφορίες κειμένου: ΤΟΠΩΝΥΜΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΒΥΣΣΟΥ, fortifications.gr 

Πηγή: ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ
 

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)