Αναρτήσεις
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ. Σπηλαιοβάραθρο "Πενθεσίλεια" / Περιοχή Μαρμέικο Νομού Βοιωτίας
Βάθος: 40 - 50 m (προσεγγιστικά) / πυθμένας καλυμμένος από χωμάτινο στρώμα
Καταχώρηση (Α.Σ.Μ.): στο αρχείο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας (Ε.Σ.Ε.)
Το άγνωστο και ανεξερεύνητο σπήλαιο εντοπίστηκε στις 2/6/2012, από την Γεωργία Μπουρμπούλη, τον Παναγιώτη Δευτεραίο και τον Κώστα Κάζα, φίλο μας από την περιοχή, ο οποίος και μας οδήγησε, μετά από πολύωρη αναζήτηση σε άκρως δύσβατη ορεινή περιοχή, ενώ είχαν προηγηθεί κι άλλες επίπονες αναζητήσεις, βάσει πληροφοριών των ντόπιων κατοίκων. Όταν επιτέλους το βρήκαμε, η Γεωργία πρότεινε να του δώσουμε το όνομα της μυθικής βασίλισσας των Αμαζόνων "Πενθεσίλεια", δίνοντας ταυτόχρονα και την υπόσχεση ότι σύντομα θα επιστρέψουμε για να το κατέβουμε. Το σύντομα όμως, σε πολλές περιπτώσεις μοιάζει τελικά να είναι σχετικό, καθώς εξαρτάται από διάφορους παράγοντες που μεσολαβούν στο μεταξύ. Έτσι, στη δική μας περίπτωση, το "σύντομα" διάρκεσε τέσσερα ολόκληρα χρόνια, μέσα στα οποία έγιναν αμέτρητες άλλες εξερευνήσεις, μεταξύ των οποίων και το εντελώς άγνωστο σπήλαιο της μυκηναϊκής ακρόπολης Γλα... Όμως η απόλυτη ικανοποίηση της επίτευξης του στόχου, έστω και τόσα χρόνια μετά, ήταν ένα ανεπανάληπτο συναίσθημα! Το ανεξερεύνητο σπηλαιοβάραθρο στο Μαρμέικο του Νομού Βοιωτίας, παρά τις δυσκολίες των σαθρών τοιχωμάτων στο στόμιο του, με επιμονή αρματώθηκε (*αρμάτωμα = το στήσιμο των αγκυρώσεων και των σχοινιών στη γλώσσα των σπηλαιολόγων) και με συγκίνηση εξερευνήθηκε πλήρως, σε συνολικό βάθος 45 περίπου μέτρων, με την εξαιρετική παρέα του φίλου μας του Κώστα.
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Μια έκπληξη στα γεωλογικά χαρακτηριστικά της περιοχής!
Σε ένα παλιό δελτίο (1989) της Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας εντοπίστηκαν οι παρακάτω πληροφορίες, οι οποίες δείχνουν ότι το υπέδαφος της περιοχής "Μαρμέικο", τουλάχιστον πλησίον των εγκαταστάσεων εξόρυξης της Γ.Μ.Μ.Α.Ε. ΛΑΡΚΟ, τέθηκε τότε στη διάθεση της επιστήμης για τη μελέτη κατανομής σπάνιων γαιών και χρυσού (!), οι περιεκτικότητες του οποίου όμως αποδείχτηκαν ιδιαίτερα χαμηλές...
Η εξερεύνηση του βαράθρου (περιγραφή, φωτογραφίες)
Το βάραθρο αποτελείται συνολικά από δύο κατακόρυφα τμήματα μεγάλης διαμέτρου, τα οποία είναι παράλληλα μεταξύ τους, αλλά το δεύτερο και μεγαλύτερο δεν επικοινωνεί με την επιφάνεια. Η πρόσβαση γίνεται από το πρώτο και μικρότερο, το οποίο καταλήγει σε ένα επικλινές πατάρι στα -15 m περίπου. Στο ανώτερο σημείο του υπάρχει μικρή φυσική στοά μήκους 7-8 m και ύψους 2-3 m, η οποία φέρει στα τοιχώματα έντονους γεωλογικούς έγχρωμους σχηματισμούς. Στο περιμετρικό τοίχωμα του χαμηλότερου σημείου του πρώτου τμήματος του σπηλαίου, υπάρχει πρόσβαση (οπή) διαστάσεων περίπου 2 x 4 m προς το παράλληλο 2ο κατακόρυφο τμήμα, το οποίο εφάπτεται στο πρώτο, με κοινό το μεταξύ τους τοίχωμα όπου υπάρχει και η "πύλη" καθόδου προς τα κάτω. Το δεύτερο αυτό βάραθρο, πλάι στο πρώτο, ανεβαίνει και προς τα επάνω, χωρίς όμως να βγαίνει στην επιφάνεια (τυφλό), και φυσικά κατεβαίνει προς τα κάτω σε επιπλέον βάθος 25 m τουλάχιστον (ο πυθμένας είναι πληρωμένος με χωμάτινο στρώμα άγνωστου πάχους). Έχει σχήμα τεράστιας καμπάνας με κλειστά περιμετρικά τοιχώματα λευκού χρώματος, με κάποια ενδιαφέροντα θέματα επίπεδου έγχρωμου σταλακτιτικού διακόσμου που θυμίζουν τεράστιες κουρτίνες (οι οποίες όμως δεν αποχωρίζονται από το τοίχωμα), και επίσης ιδιαίτερους ανάγλυφους γεωλογικούς σχηματισμούς. Το βάραθρο είναι τελείως στεγνό (δεν υπάρχει τρέχουσα δημιουργία σταλακτιτών και σταλαγμιτών) και μοιάζει να κατέχει τον ρόλο κατακόρυφης καταβόθρας, στο εσωτερικό της οποίας καταφεύγουν τα νερά των βροχών, κατεισδύοντας στα κατώτερα γεωλογικά στρώματα και εμπλουτίζοντας τον τοπικό υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα. Οι ποσότητες μαλακού χώματος στον πυθμένα προφανώς και παρασύρονται από τα νερά της βροχής ως εκεί, μαζί με διάφορα σκουπίδια και μικροαντικείμενα, μερικά από τα οποία όμως μοιάζει να απορρίφθηκαν στο βάραθρο σκοπίμως. Το εν λόγω κατώτερο κατακόρυφο τμήμα θυμίζει το ιστορικό σπηλαιοβάραθρο της Τατάρνας (Νομός Ευρυτανίας), με λίγο μικρότερες όμως διαστάσεις, με μια μέση διάμετρο της τάξης των 10 m τουλάχιστον.
Η είσοδος του βαράθρου (Γ. Μπουρμπούλη, Κ. Κάζας) το 2012
Ο Κώστας Κάζας και η Γεωργία Μπουρμπούλη κάτω, τοποθετώντας αγκύρωση
Το αρμάτωμα στα σαθρά βράχια της εισόδου (άνω και κάτω)
Τελικά, παρά τις δυσκολίες, και με ένα μόνο ενεργό βύσμα, ο κόμπος τοποθετήθηκε στη σωστή θέση στο κέντρο της τρύπας, αν και χαμηλά, αλλά χωρίς δυσκολίες στην έξοδο.
Και επιτέλους ξεκίνησε η κάθοδος!
Άνω: η πύλη προς το δεύτερο παράλληλο βαθύτερο βάραθρο
Κάτω: αντιδιαμετρικά, η είσοδος της φυσικής οριζόντιας στοάς
Ιδιόμορφοι γεωλογικοί σχηματισμοί που στολίζουν τη στοά
Η συνέχεια του στρωμένου με χώμα διαδρόμου προς τα μέσα
Το τέλος της οριζόντιας στοάς, σε μια χαμηλή φυσική εσοχή
Άνω: δείγμα των ζωντανών οργανισμών του σπηλαίου ("δολιχόποδο")
Άνω και κάτω: η στοά περπατώντας προς την έξοδο
Άλλος ένας συμπαθής φίλος, που μας χάρισε αρκετές πόζες χωρίς να φοβάται!
Η κάθοδος της Γεωργίας...
Και ξανά, η είσοδος προς το δεύτερο κατακόρυφο τμήμα (κάτω)
Παναγιώτης Δευτεραίος: ώρα για τη συνέχεια προς τα κάτω!
Άνω: Η Γεωργία στην είσοδο της οριζόντιας στοάς
Κάτω: η ασφάλιση του σχοινιού σε ένα φυσικό κολονάκι για τη συνέχεια
Αμέσως μετά την "πύλη", φυσικό παταράκι στην αρχή του δεύτερου βαράθρου.
Αφού καθαρίστηκε από τις μετέωρες πέτρες, ήταν έτοιμο για το επόμενο αρμάτωμα.
Κατεβαίνοντας προς τα κάτω, το φως της εισόδου αρχίζει να ξεμακραίνει...
Και η κατάβαση κατέληξε πάνω σε ένα μεγάλο σωρό από χώματα και κάποια σκουπίδια
Άνω: "σταλακτιτοποιημένα" δίχτυα πεταμένα από παλιούς τσοπάνους
Άνω: η Γεωργία πάνω στον σωρό, μόλις έφτασε κάτω
Ιδιόμορφοι και όμορφοι ανάγλυφοι γεωλογικοί σχηματισμοί στα τοιχώματα
Άνοδος...
Κάτω: μία από τις τεράστιες "κουρτίνες" των λευκών "λείων" τοιχωμάτων
Η Γεωργία καθώς ανεβαίνει...
Κάτω: άλλα θέματα από τις τεράστιες "κουρτίνες" των λευκών τοιχωμάτων
Κάτω: δείγμα των ζωντανών οργανισμών του σπηλαίου ("δολιχόποδο", κουνούπι)
Από τις τεράστιες "κουρτίνες" των λευκών περιμετρικών "λείων" τοιχωμάτων
Ανάγλυφοι σταλακτιτικοί ή γεωλογικοί σχηματισμοί υπάρχουν και σε μεγάλο ύψος
Ανεβαίνοντας. Διακρίνεται το αρμάτωμα πάνω σε φυσικό "δοκάρι" από βράχο
Βγαίνοντας...
Ένας μικρός σταλακτίτης λίγο πριν από την έξοδο
Στις επόμενες φωτογραφίες παρουσιάζονται σκουπίδια που βρέθηκαν στον πυθμένα του βαράθρου, μαζί με κόκαλα από μερικά άτυχα ζώα που έπεσαν στην τρύπα...
Πενθεσίλεια, η βασίλισσα των Αμαζόνων (ο μύθος)
Κατά τη μυθολογία η Πενθεσίλεια ήταν κόρη του θεού του πολέμου Άρη και της Οτρήρης. Η βασιλεία της ανάγεται στην εποχή του Τρωικού Πολέμου, ενώ στην (υποτίθεται προγενέστερη) εποχή του Ηρακλέους βασίλισσα των Αμαζόνων ήταν η Ιππολύτη. Μετά τον θάνατο του Έκτορα στον Τρωικό Πόλεμο, η Πενθεσίλεια ήρθε «από τον αλαργινό Πόντο» να βοηθήσει τους Τρώες επικεφαλής στρατού από Αμαζόνες. Σύμφωνα με κάποια εκδοχή είχε αναγκασθεί να εγκαταλείψει τη χώρα της μετά από κάποιο φόνο που διέπραξε άθελά της, ή ήθελε να εξαγοράσει το κρίμα. Συγκεκριμένα, είχε σκοτώσει κατά λάθος την αδελφή της στο κυνήγι κι έλπιζε βοηθώντας τους Τρώες, που τους προστάτευε η θεά Άρτεμη, προστάτιδα και του κυνηγιού, ότι θα τη συγχωρούσε η θεά.
Ο βασιλιάς της Τροίας, ο Πρίαμος, δέχθηκε την Πενθεσίλεια σαν να ήταν πραγματική κόρη του και ετοίμασε πλούσιο τραπέζι γι' αυτή. Η Πενθεσίλεια και οι Αμαζόνες της διακρίθηκαν στη μάχη. Κυνήγησαν τον εχθρό μέχρι τα πλοία του, αλλά τελικώς η Πενθεσίλεια τραυματίσθηκε θανάσιμα από τον Αχιλλέα.
Ο θάνατος της Πενθεσίλειας περιγράφεται με λεπτομέρεια, όχι στην Ιλιάδα, αλλά στις «Ηρωίδες» του Οβιδίου και την Αινειάδα του Βιργιλίου: Προς το τέλος του Τρωικού Πολέμου ο Αχιλλέας βρέθηκε αντιμέτωπος με την Πενθεσίλεια, που πολεμούσε φορώντας πολεμική μάσκα και του έριξε το κοντάρι της, το οποίο έγινε κομμάτια μόλις χτύπησε στην ασπίδα του Αχιλλέα. Η Πενθεσίλεια έριξε και δεύτερο κοντάρι, αλλά ούτε και τότε τον πλήγωσε. Ο Αχιλλέας τότε κατόρθωσε να την τραυματίσει θανάσιμα στο στήθος, οπότε πήγε κοντά της και έβγαλε τη μάσκα της. Η συγκίνηση του ήρωα ήταν τότε καταφανής σε όλους. Η ομορφιά της Πενθεσίλειας τον γέμισε μελαγχολία και όσοι ήταν παρόντες δεν είχαν καμιά αμφιβολία ότι ο Αχιλλέας είχε εκείνη τη στιγμή ερωτευθεί τη γυναίκα που σε λίγο θα πέθαινε. Αλλά ο Θερσίτης, ακόμα και την τραγική αυτή ώρα, αισθάνθηκε την ανάγκη να περιγελάσει τον Αχιλλέα, έμπηξε μάλιστα και το κοντάρι του μέσα στο μάτι της Πενθεσίλειας. Τότε ο ήρωας, έξαλλος από θυμό, σηκώθηκε και τον σκότωσε με γροθιές «εν βρασμώ ψυχής». Στη συνέχεια, σήκωσε απαλά τη βασίλισσα και την έβγαλε από το πεδίο της μάχης. Το σώμα της, μαζί με τα πτώματα 12 άλλων Αμαζόνων, τα παρέδωσαν με ολόκληρο τον οπλισμό τους στους Τρώες. Κι αυτοί τα έκαψαν και έθαψαν τις στάχτες με όλες τις τιμές.
Η Πενθεσίλεια απεικονίζεται σε κύλικα του 5ου αιώνα π.Χ. και αρκετά άλλα αγγεία.
Κείμενο περιγραφής και φωτογραφίες: Παναγιώτης Δευτεραίος
Δραστηριότητα: (κάθετη) σπηλαιολογία (speleology)
Συμμετείχαν: Γεωργία Μπουρμπούλη, Παναγιώτης Δευτεραίος
Πληροφορίες κειμένου (γεωλογία, μυθολογία):
Δελτίο Ελληνικής Γεωλογικής Εταιρείας, τομ. XXVI, 121-128, 1989
Πηγή: ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου