Αναρτήσεις
…Ο Γιάννης θυμόταν ένα μέρος όπου έπαιζε
μικρός, στο οποίο υπήρχε μια τρύπα στο έδαφος ή κάτι σαν είσοδος σπηλιάς. Όταν
πήγαμε να ελέγξουμε τι ήταν αυτό που θυμόταν, βρεθήκαμε σε λίγα λεπτά, και αφού
εισχωρήσαμε από ένα στενό άνοιγμα στο έδαφος, να περπατάμε μέσα σε μια μεγάλη
και άνετη υπόγεια στοά... Στην επιφάνεια του λόφου, ακριβώς από πάνω, υπήρχαν
εγκαταλειμμένα πολυβολεία και χαρακώματα από την εποχή του Β΄ Παγκοσμίου,
πιθανότατα αμυντικά έργα των Γερμανών…
Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ευρύτερη περιοχή από τη
Βάρη έως τη Βάρκιζα κι από κει ως τη Βούλα, απέκτησε μεγάλη στρατηγική σημασία
λόγω της μορφολογίας αλλά και της θέσης της. Απόκρημνες βραχώδεις ακτές με
μικρούς κόλπους και βραχονησίδες, συνέθεταν μια μεγάλη ενάλια και χερσαία
οχυρωματική γραμμή, από την οποία μπορούσε να εκτελείται αποτελεσματικά ο
έλεγχος της θάλασσας αλλά και της παραλίας από τη Βούλα μέχρι και τον Πειραιά,
καθώς και των ακτών προς το Λαγονήσι. Αν συνυπολογίσουμε και τη γειτονική προς
το αεροδρόμιο του Ελληνικού λοφώδη περιοχή, όπου υπήρχαν πιο συγκεκριμένης
σημασίας οχυρωματικά έργα με σκοπό την προστασία του, στην προαναφερόμενη
ευρύτερη παράκτια ζώνη εντοπίζονται αρκετά μεμονωμένα πολυβολεία, αλλά και οχυρά
με μεγάλες πυροβολαρχίες και υπόγεια καταφύγια διάσπαρτα στους λόφους, τις
παραλίες και τις βραχονησίδες.
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Διαβάστε τη συνέχεια εδώ
Στην παρούσα ανάρτηση θα παρουσιάσουμε
δύο θέσεις σχετικών οχυρωματικών έργων στην περιοχή της Βούλας,
που βρίσκονται σε υψώματα στα ενδότερα και μακριά από τις ακτές. Θεωρήθηκαν
άξιες λόγου και αναφοράς στην Αστική Σπηλαιολογία, επειδή στις εγκαταστάσεις τους
περιλαμβάνονται και υπόγεια τμήματα, αλλά αυτή τη φορά, όχι καταφύγια. Στη μεν
πρώτη συναντήσαμε λίγες δεκάδες μέτρα μεγάλων και εντυπωσιακών ορυγμένων υπόγειων
σηράγγων, ενώ στη δεύτερη, καλυμμένα χαρακώματα, που χρησιμοποιήθηκαν ως
μυστικές ασφαλείς οδοί πολεμικών μετακινήσεων εντός του οχυρού.
Στον Λόφο Εξοχής υπογείως
Η πρώτη τοποθεσία στον χαμηλό λόφο της
Εξοχής, περιλαμβάνει
πολυβολεία, χαρακώματα, αλλά και
δύο παράλληλες υπόγειες στοές μήκους 40-50 περίπου μέτρων
η κάθε μία, που συνδέονται μεταξύ τους με μία παράπλευρη διακλάδωση,
σχηματίζοντας κατά προσέγγιση το γράμμα ήτα (Η). Αυτό όμως που δεν γίνεται
άμεσα κατανοητό, είναι αν οι στοές αυτές κατασκευάστηκαν την
εποχή του πολέμου ως υπόγειο καταφύγιο ή αποθηκευτικοί χώροι του
οχυρού, ή εάν αποτελούσαν προϊόν προγενέστερης μικρής τοπικής
εξόρυξης, καθώς δεν έχουν επενδυθεί με μπετόν. Στην περιοχή πάντως γενικότερα
δεν εμφανίζονται παλιά ορυχεία, οπότε οι στοές πρέπει να συμπεριλαμβάνονταν στα
γερμανικά οχυρωματικά έργα που βρίσκονται στην επιφάνεια του λόφου. Μία είσοδος
προς το εσωτερικό τους διατηρείται σήμερα ανοιχτή, ενώ δύο ακόμη, μια οριζόντια
που έβγαινε στον δρόμο και μία κατακόρυφη προς τον λόφο, έχουν πια μπαζωθεί.
Η είσοδος
Ίσως κάποτε κάποιοι να περνούσαν χρόνο εδώ...
Διασχίζοντας την πρώτη στοά
Μετά από μερικά μέτρα...
...συναντάμε στα δεξιά μπάζα, προϊόν πιθανής ανατίναξης ή κατολίσθησης
Από το σημείο αυτό μπορούμε να οδηγηθούμε στην παράλληλη στοά
Συνεχίζουμε ευθεία, για να επιστρέψουμε σε λίγο
Συνεχίζουμε για λίγα μέτρα ακόμη...
...και φτάνουμε στο τέλος της στοάς (μέτωπο εξόρυξης)
Λευκοί "κεραυνοειδείς" χρωματισμοί στο τοίχωμα
Η στοά φωτισμένη προς τα πίσω
"DEATH"
Λεπτομέρεια (οπή) που φανερώνει τον τρόπο διάνοιξης της στοάς
Επιστρέφοντας και σκαρφαλώνοντας στα μπάζα αποκαλύπτεται το πέρασμα!
Οδηγούμαστε σε μία άλλη στοά, παράλληλη με την πρώτη
Στρίβουμε αριστερά
Μπροστά μας ανοίγεται ένα ακόμα υπόγειο μονοπάτι...
Ελπίζουμε να συνεχίζει για αρκετά μέτρα...
Μετά από 30 (κατ' εκτίμηση) μέτρα βλέπουμε τοίχωμα...
...και στροφή προς τα αριστερά
Δυστυχώς όμως οδηγούμαστε σε ένα μεγάλο σωρό από μπάζα
Η στοά πιθανώς να κατέρρευσε κατά τη διάνοιξη...
...σε μια προσπάθεια σύνδεσής της με τη διπλανή παράλληλη
Επιστρέφουμε
Περπατάμε μέχρι το σημείο του παράπλευρου διαδρόμου
...Φτάνοντας στο άλλο άκρο υπάρχει άλλος ένας σωρός από μπάζα...
...που φράζουν μια έξοδο προς την επιφάνεια
Παίρνουμε τον δρόμο της επιστροφής
Φωτογραφία προς τα πάνω μια στενής φυσικής (;) κατακόρυφης οπής
Μπαίνουμε ξανά στη μικρή διακλάδωση...
Υπερπηδάμε τα μπάζα (στο σημείο υπάρχει κλειστή κατακόρυφη έξοδος)
Στρίβουμε αριστερά προς την έξοδο
Πλησιάζοντας, εμφανίζονται παραπεταμένα αντικείμενα
Για να βγούμε πρέπει να σκαρφαλώσουμε σε πολλά μπάζα και σκουπίδια
Εδώ, συναντάμε μία από τις πολλές οργανωμένες οχυρωματικές θέσεις του Β΄ Παγκοσμίου που αναφέραμε στην αρχή για τα νότια προάστια. Ακριβώς από κάτω βρίσκονται οι υπόγειες στοές που επισκεφτήκαμε. Σήμερα, μόνο ερείπια φανερώνουν το σημαντικό πολεμικό παρελθόν του λόφου, ενώ κυριαρχεί εγκατάλειψη.
Χαρακώματα που συνδέουν τις θέσεις μάχης (βάσεις πολυβόλων)
Το παραπάνω πολυβολείο από κοντά
Άλλη παρόμοια βάση για βαρύ πολυβόλο
Χαρακώματα
Βάση πολυβόλου
Στον λόφο υπάρχουν και άλλες οπές, οι οποίες όμως καταλήγουν σε πολύ μικρούς υπόγειους χώρους όπου τα σκουπίδια κυριαρχούν.
Η παραπάνω εξερεύνηση πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2012. Ακριβώς δύο χρόνια μετά (Νοέμβριος 2014), η φίλη Georgia Manzi μάς υπέδειξε μια άλλη τοποθεσία της Βούλας όπου η ίδια είχε παρατηρήσει πολυβολεία και ίχνη οχυρωματικών έργων, τα οποία και επισκεφτήκαμε μαζί.
Πάνω από το Πανόραμα Βούλας
Πάνω από τα τελευταία σπίτια του
Πανοράματος, και νοτιοδυτικά του παρακείμενου νεκροταφείου (στη θέση “Κρεμασμένος
Λαγός”), σε υψόμετρο 210 περίπου μέτρων, υπάρχει λοιπόν ένα ακόμη σύμπλεγμα οχυρωματικών
έργων, που περιλαμβάνει βάσεις πολυβόλων και πολλά μέτρα σκαμμένων χαρακωμάτων.
Είναι βαθιά χαρακώματα ύψους 1,5 m τα οποία ήταν καλυμμένα με πλάκες, έτσι ώστε
η διάταξή τους να σχηματίζει αβαθείς διαδρομές χαμηλών υπόγειων στοών
(ουσιαστικά καμουφλαρισμένων ορυγμάτων) που προσέφεραν τη δυνατότητα ασφαλούς
μετακίνησης από θέση σε θέση, συνδέοντας μεταξύ τους τις θέσεις μάχης.
Ακολουθούν κατατοπιστικές φωτογραφίες.
Μεγάλο πολυβολείο
Υπόγειος διάδρομος πρόσβασης στη θέση μάχης (διακρίνεται η βάση)
Σκαλοπάτια πρόσβασης στους διαδρόμους των χαρακωμάτων
Υπάρχει προσπάθεια εξωραϊσμού ενός σημείου, που δεν αφορά όμως τα οχυρωματικά
[Γεωργία Μπουρμπούλη]
Τα πολύ χαρακτηριστικά καλυμμένα χαρακώματα
Τα τοιχώματα είναι χτισμένα. Με τις πλάκες (οροφής) σχηματίζουν αβαθείς στοές
Διασχίζοντας μικρή περιμετρική στοά που καταλήγει σε θέση μάχης
Οι πλάκες κάλυψης των ορυγμάτων δεν διατηρούνται στο μεγαλύτερο τμήμα τους
[Παναγιώτης Δευτεραίος]
Στο σημείο αυτό το πλαϊνό τοίχωμα έχει υποχωρήσει
Φωτογραφία από το εσωτερικό της σήραγγας
Τα κτιστά χαρακώματα εκτείνονται σε όλη την πλαγιά
Φυσική αποκατάσταση της ειρήνης: τη θέση του όπλου πήρε το δέντρο
Εδώ φαίνεται η στρατηγική σημασία της τοποθεσίας (καλή ορατότητα)
Κείμενο: Παναγιώτης Δευτεραίος
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Δευτεραίος, Αλέξανδρος Γλαράκης, Γεωργία Μπουρμπούλη
Δραστηριότητα: αστική σπηλαιολογία-εξερεύνηση (urban speleology-exploration)
Συμμετείχαν: Γεωργία Μπουρμπούλη, Ιωάννης Αθάνατος, Αλέξανδρος Γλαράκης, Παναγιώτης Δευτεραίος
Πληροφορίες κειμένου: http://www.fortifications.gr/
Πηγή: ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου