ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ. Από το Blogger.
RSS

Αποκάλυψη έκπληξη: το άγνωστο σπήλαιο του Γλα (Ν. Βοιωτίας)


...Ένα φαινομενικά ασήμαντο άνοιγμα στο έδαφος, μας οδήγησε σε μερικές όμορφα στολισμένες αίθουσες που έμοιαζαν παρθένες, καθώς ο λεπτός -λευκός και κίτρινος- σταλακτιτικός διάκοσμος δεν είχε υποστεί ουδεμία ζημιά!

Στα βορειοατολικά της Κωπαΐδας, χτισμένη πάνω σε έναν απόκρημνο βράχο στον ανατολικό μυχό του τεκτονικού βυθίσματος της παλιάς λίμνης, βρίσκεται η μυκηναϊκή ακρόπολη της νησίδας του Γλα, ένα από τα σημαντικότερα έργα της Μυκηναϊκής περιόδου. Είναι η μεγαλύτερη ακρόπολη των μυκηναϊκών χρόνων, μεγαλύτερη και από τις ακροπόλεις των Μυκηνών και της Τίρυνθας. Γνωστή με το όνομα Γλας ή Γκλας (από το τουρκικό Γουλάς που σημαίνει πύργος-κάστρο) ή Παλαιόκαστρο, όνομα που επιβιώνει σήμερα στο διπλανό χωριό Κάστρο (Δήμος Ορχομενού, Νομός Βοιωτίας) που κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν Κώπες.
Παρά την παλαιότητα της περιοχής, και βέβαια της ακρόπολης, κανείς δεν φαίνεται να γνώριζε ποτέ τίποτα για την ύπαρξη σπηλαίου εντός του περιβόλου. Το φαινομενικά άγνωστο και ανεξερεύνητο σπήλαιο, ανακαλύψαμε μαζί με τη Γεωργία Μπουρμπούλη τη Δευτέρα 19/5/2014 σε τυχαία επίσκεψή μας μέσα στον ανοικτό περίβολο των ερειπίων του Γλα. 

ΓΙΑ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΤΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΘΕΜΑ: "διαβάστε περισσότερα"

Καμία πληροφορία δεν έφτασε ποτέ ως εμάς πριν από την ανακάλυψη. Κατά την αναζήτηση που πραγματοποιήθηκε στη συνέχεια στο αρχείο της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, δεν βρέθηκε καταγεγραμμένο σπήλαιο εντός περιβόλου του Γλα. Γενικότερα δεν στάθηκε δυνατόν να εντοπίσουμε καμία πηγή που να αναφέρει την ύπαρξή του. 



Ένα φαινομενικά ασήμαντο άνοιγμα στο έδαφος, μας οδήγησε σε μερικές όμορφα στολισμένες αίθουσες που έμοιαζαν "παρθένες" καθώς ο λεπτός (λευκός και κίτρινος) διάκοσμος δεν έχει υποστεί ουδεμία ζημιά. Η είσοδός του μοιάζει να άνοιξε κατά τη σύγχρονη εποχή, αφού υποχώρησε ποσότητα χώματος πάνω από την οποία περνάμε για να κατέβουμε στο εσωτερικό.


Δεν έχει ίχνη επίσκεψης στο εσωτερικό και -κατά τη δική μας γνώμη- ούτε κατάλοιπα αρχαίας παρουσίας. Παρ’ όλα αυτά, επειδή βρίσκεται εντός της αρχαίας Ακρόπολης, θεωρήσαμε απαραίτητο να ενημερωθεί η ΕΠΣΝΕ, ώστε να γνωστοποιηθεί η παρουσία του και, εφ’ όσον είναι επιθυμητό, να πραγματοποιηθεί αυτοψία στο εσωτερικό του, προς εξαγωγή συμπερασμάτων.




Εντυπωσιάζει ο σταλακτιτικός διάκοσμος και η σημαντική έκταση του σπηλαίου (κατ’ εκτίμηση, της τάξης αρκετών δεκάδων τ.μ.), ενώ πρέπει να σημειωθεί ότι η οροφή του είναι χαμηλή στα περισσότερα σημεία, με αποτέλεσμα η διέλευση να γίνεται έρποντας, ή και καθόλου, για να μην καταστραφούν οι λεπτές σταλακτιτικές απολήξεις της οροφής (μακαρονάκια). 





Το σπήλαιο εκτείνεται αριστερά από την κατηφορική είσοδο, όπου συναντάμε 2 - 3 μικρού έως μετρίου μεγέθους αίθουσες, όχι όμως σαφώς σχηματισμένες, που επικοινωνούν με στενούς διαδρόμους. Σε αυτή την πλευρά το σπήλαιο είναι ζωντανό, παρά την ξηρασία της επιφάνειας.











Επιστρέφοντας πίσω στο σημείο κάτω από την είσοδο, διαπιστώσαμε ότι η έκταση του σπηλαίου εκτεινόταν και από την άλλη πλευρά! Προς αυτή την κατεύθυνση συναντήσαμε κατάλευκο αλλά νεκρό πια διάκοσμο. 





Το μέγιστο βάθος από την επιφάνεια δεν πρέπει να ξεπερνά τα 10 μέτρα, αν και μερικά πολύ δύσκολα στενά χαμηλά σημεία του από αυτή την πτέρυγα έμειναν ανεξερεύνητα, μην αποκλείοντας φυσικά την παρουσία συνέχειας και επιπλέον αιθουσών.


Έξοδος

Η ακρόπολη του Γλα
Ο περίβολος της οχύρωσης διέθετε τέσσερις πύλες.Αξίζει να σημειωθεί ότι όταν η Kωπαΐδα ήταν λίμνη, η ακρόπολη του Γλα εμφανιζόταν σαν νησί! 



Στο ισχυρό της τείχος μπορούσαν να καταφεύγουν σε περίπτωση κινδύνου οι περίοικοι καλλιεργητές της γης, φέρνοντας μαζί τους μέρος της συγκομιδής και αρκετά ζώα. Το αρχαίο όνομα του φρουρίου είναι άγνωστο (ίσως λεγόταν Άρνη), αποτελεί όμως μετά τον Oρχομενό το δεύτερο αξιόλογο κέντρο της περιοχής. Το φρούριο βρισκόταν ασφαλώς κάτω από τον έλεγχο του Ορχομενού, ο οποίος είχε και τη φροντίδα της συντήρησης των αποχετευτικών έργων της πεδιάδας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, εκεί κατοικούσαν 2.000 εργατοτεχνίτες που είχαν την ευθύνη των αποχετευτικών και αρδευτικών έργων του κάμπου της Κωπαΐδας.








Τέλος, υποστηρίχτηκε η άποψη ότι ο οχυρωμένος λόφος δεν ήταν ηγεμονική κατοικία, ούτε απλό φρούριο, ούτε οχυρό για να βρίσκουν προστασία οι γύρω αγρότες και ποιμένες, αλλά το κέντρο όπου παρέμεναν μόνιμα τα ανώτερα βασιλικά όργανα, τα υπεύθυνα για την ομαλή λειτουργία των αποστραγγιστικών έργων της λεκάνης της Κωπαΐδας. Η πολύ μεγάλη έκταση του περιβόλου πάντως είναι υπέρ της άποψης ότι το οχυρό Γλα μπορεί να χρησίμευε ως καταφύγιο μεγάλου αριθμού περιοίκων.

Για περισσότερες πληροφορίες διαβάστε εδώ το άρθρο της Ομάδας Παυσανίας για το Γλα.


Κείμενο: Παναγιώτης Δευτεραίος
Φωτογραφίες: Γεωργία Μπουρμπούλη, Παναγιώτης Δευτεραίος
Δραστηριότητα: αστική σπηλαιολογία (urban speleology
ΣυμμετείχανΓεωργία Μπουρμπούλη, Παναγιώτης Δευτεραίος


  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

2 σχόλια:

Unknown είπε...

Σπουδαιότατον και πολύ ενδιαφέρον εύρημα! Θα ήθελα να μάθω περισσότερα, επειδή είμαι ο διευθυντής, μαζί με τη δρα Κουντούρη του ΥΠΠΟΑ, μιας αρχαιολογικής έρευνας στην περιοχή, η οποία συγκεντρώνεται στο μυκηναϊκό σύστημα αποστράγγισης (βλ. http://www.umbc.edu/aroura, m f l a n e @ u m b c . e d u )

Dr. Michael Lane

ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ είπε...

Μr Dr Lane,
Θα είναι χαρά μου να σας ενημερώσω σχετικά με την ανακάλυψη του συγκεκριμένου σπηλαίου, τη θέση του και τα χαρακτηριστικά του (όπως συνέβη και με την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας Σπηλαιολογίας), όπως επίσης και να ανταλλάξουμε απόψεις σχετικά με τα υπόγεια κυρίως αρχαία έργα αποστράγγισης της περιοχής, κάποια από τα οποία είχα την ευκαιρία μέχρι σήμερα να γνωρίσω. Θα επικοινωνήσω μαζί σας μέσω του email σας για περισσότερες λεπτομέρειες
Παναγιώτης Δευτεραίος
Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Σπηλαιολόγος
Υποψήφιος Διδάκτωρ στα αρχαία υπόγεια υδραυλικά έργα (Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Σχολή Πολιτικών Μηχανικών ΕΜΠ)

Δημοσίευση σχολίου