ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ. Από το Blogger.
RSS

Εξερεύνηση άγνωστου σπηλαίου κάτω από σπίτια στον Πειραιά! (Καταβόθρα Βλαχάκου στα Μανιάτικα)

Ετικέτες , , , ,


"Σπήλαια της πόλης". Το κεφάλαιο εμπλουτίζεται με μια ευχάριστη έκπληξη: μια φυσική καταβόθρα κάτω από τα σπίτια της συνοικίας Μανιάτικα του Πειραιά, παντελώς άγνωστη στα μέλη της σπηλαιολογικής κοινότητας, καθώς οι άνθρωποι της γειτονιάς κρατούσαν καλά κρυμμένο το μυστικό για δεκαετίες! Το ανεξερεύνητο σπήλαιο, εξερευνήθηκε από την ομάδα μας στις 24/7/2015 και αποκαλύφθηκε.

Μια εξερεύνηση κυριολεκτικά Αστικής Σπηλαιολογίας, που προσθέτει ένα ακόμη κομμάτι στο σύνθετο παζλ του Υπόγειου Πειραιά, μετά και τις εντυπωσιακές αποκαλύψεις των υπογείων στοών στα έργα του μετρό στο Δημοτικό Θέατρο, αποδεικνύοντας ότι ποτέ δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για το τι υπάρχει κάτω από τα πόδια μας! Είναι μια φυσική, ίσως και διαμορφωμένη σε κάποια σημεία κεκλιμένη υπόγεια στοά 20 μέτρων που ξεκινά από τον χώρο εγκαταλελειμμένου λατομείου και καταλήγει σε κατακόρυφο ελικοειδές κατέβασμα με συνολική διαδρομή του ίδιου περίπου μήκους, οδηγώντας τα νερά από την είσοδό της βαθιά μέσα στο υπέδαφος, τα οποία καταλήγουν σε λίμνη άγνωστου βάθους. Βρίσκεται εν λειτουργία ούτως ή άλλως, επειδή στο εσωτερικό του σπηλαίου έχει συνδεθεί σύγχρονος τσιμεντένιος αγωγός (μάλλον έργο του Δήμου) μέσω του οποίου οδηγούνται τα όμβρια των γύρω δρόμων προς αποχέτευση. Εντοπίζεται στο χαμηλότερο σημείο (γούβα) μιας μικρής υπερυψωμένης περιοχής, κάτι που δικαιολογεί εξάλλου και τον χαρακτηρισμό της καταβόθρας, λειτουργία που πρέπει να είχε το σπήλαιο από την αρχαιότητα οπότε και δημιουργήθηκε. 

Διαβάστε τη συνέχεια εδώ

Μετά από πρόσκληση συνεργατών της Αττικό Μετρό ΑΕ, επισκεφτήκαμε στις 20/2/2015 το «οριζόντιο» τμήμα του εντοπισθέντος υπόγειου καρστικού αγωγού που βρίσκεται σε οικόπεδο όπου προγραμματιζόταν να διανοιχθεί μεγάλο φρέαρ αερισμού σχετικό με τη νέα επέκταση του μετρό στον Πειραιά. 

Ανοίγοντας την είσοδο με τον Αλέξανδρο Γλαράκη (24/7/2015)


Το συγκεκριμένο οικόπεδο ανήκε σε ιδιώτη, και αποκτήθηκε για την κατασκευή του φρέατος, η οποία μάλλον όμως ματαιώθηκε, με επιλογή ίσως κάποιας άλλης θέσης. Κατά την πρώτη σύντομη επίσκεψη επιβεβαιώθηκε ότι το κοίλωμα είναι πράγματι μια φυσική καταβόθρα, της οποίας η κεκλιμένη αρχική στοά, με μέσες διαστάσεις διατομής 1,50 x 1,50 m., κατέληγε σε φυσικό φρέαρ ομοειδούς διατομής. Κατά την εξερεύνηση διαπιστώθηκε η ακριβής μορφή της κατακόρυφης συνέχειας, όπως περιγράφεται, με διαστάσεις διατομών που φτάνουν και τα δύο ή τρία μέτρα.

Η είσοδος εξωτερικά (20/2/2015)

 Η είσοδος του σπηλαίου ήταν γνωστή στη γειτονιά, διατηρούταν δε περιφραγμένη από τον ιδιοκτήτη του οικοπέδου, ο οποίος είχε κατασκευάσει πόρτα, για αυτό και δημιουργείται η εντύπωση τεχνητής στοάς. Το σημερινό άνοιγμα της εισόδου εμφανίστηκε κατά τις εργασίες στα παλαιά λατομεία που αλλοίωσαν την τοποθεσία δεκαετίες πριν, κάτι που σημαίνει ότι το σπήλαιο ήταν τυφλό μέχρι τότε, και δεχόταν τα νερά της βροχής μόνο από μικρές διόδους στα τοιχώματα που φαίνονται και σήμερα στο εσωτερικό του. Βρίσκεται εντός της "γούβας" σε υψόμετρο περίπου + 25 m και σε απόσταση 1,5 km περίπου από τη θάλασσα, ενώ τριγύρω το υψόμετρο φτάνει μέχρι 40 m. Κανείς δεν είχε επιχειρήσει ως τώρα την εξερεύνησή του μέχρι τον πυθμένα, κάτι που εξάλλου θα ήταν αδύνατον αλλά και άκρως επικίνδυνο χωρίς τη χρήση τεχνικών μονού σχοινιού ή άλλων σχετικών μεθόδων.

Η είσοδος εσωτερικά (με κατέβασμα 2,5 m) και ο αγωγός.  

Μπαίνοντας, στα δεξιά υπάρχει μικρή συνέχεια αποκλεισμένη από λάσπη

Παναγιώτης Δευτεραίος: σημειώνοντας τις μετρήσεις

Μικρή (διαμορφωμένη;) δίοδος για την εισροή του νερού

Ευθεία μπροστά ανοίγεται η εικοσάμετρη στοά που καταλήγει στο φρέαρ

Ίχνη διαμόρφωσης οροφής; Στα μισά του μήκους η κλίση γίνεται πιο έντονη 

Η στοά συνεχίζει 2 μέτρα χαμηλότερα προς το στόμιο του φρέατος 

Ίχνη παλαιότερης χρήσης ή απλά, παλιά σκουπίδια

Εν αναμονή του αρματώματος για να κατέβουμε προς τα κάτω. Αγωνία...

Το εξαιρετικά επικίνδυνο (για όποιον φτάσει ως εκεί) στόμιο

Τοποθετήθηκαν μεταλλικά βύσματα για την εξασφάλιση του σχοινιού

Αλέξανδρος Τσεκούρας (η πρώτη κατάβαση)

Τοποθετεί την πρώτη αλλαγή και μας μεταφέρει για πρώτη φορά τι βλέπει από κάτω: "Τι σκουληκότρυπα είναι αυτή!"

Η συνέχεια προς τα κάτω δεν ήταν εντελώς κατακόρυφη, όπως αρχικά υποθέταμε, αλλά ελικοειδής!


Υπάρχουν και μικρά σχεδόν κατακόρυφα τμήματα

Τοποθετήθηκαν 2 παρακάμψεις στα τοιχώματα

Και στη συνέχεια καταλήξαμε σε έντονα κεκλιμένο τμήμα



Στο τέλος του κεκλιμένου εμφανίστηκε μπροστά μας ένα τοξωτό άνοιγμα

Το άνοιγμα έκρυβε ένα φαρδύ "πηγάδι" βάθους 5 μέτρων 

Τοιχώματα με "κοράλλια". Άλλοτε το σπήλαιο θα ήταν όμορφο. Τώρα η ατμόσφαιρα βαραίνει από τα λύματα που κατεισδύουν μαζί με τα όμβρια και τα σκουπίδια. Στο σημείο αυτό υπάρχει έντονη οσμή...

Στον πυθμένα του "πηγαδιού" η λυματολίμνη με τα σκουπίδια 

Καμία ορατή συνέχεια του σπηλαίου δεν υπάρχει, παρά μόνο ίσως υποβρυχίως

Λήψη μέσα από το πηγάδι προς το άνοιγμα

 Θρύλοι και εγκλήματα
Πληροφορηθήκαμε από κάτοικο της γειτονιάς ότι μέσα στο σπήλαιο, που υποστήριζε ότι χρησιμοποιήθηκε σαν καταφύγιο κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (αν είχε πράγματι αποκαλυφθεί τότε η είσοδος), έχασαν τη ζωή τους αρκετοί άνθρωποι, και επέμενε για την παρουσία «ψυχών» στον χώρο, όπως και για τη μαύρη σκιά ενός κοντού άντρα που τον επισκέπτεται κάθε βράδυ! Οι αστικοί θρύλοι λοιπόν ότι είναι στοιχειωμένο ή και ότι καταλήγει σε διπλανές συνοικίες ή και χιλιόμετρα μακριά (Καστέλα ή Ικόνιο Περάματος) έδιναν και έπαιρναν ως τώρα, όμως η αλήθεια φάνηκε αρκετά πιο ταπεινή. Μπροστά μας παρουσιάστηκε μια σπάνια -για τοποθεσία εντός αστικού ιστού- ελικοειδής και έντονα επικλινής μέχρι και κατακόρυφη φυσική καταβόθρα μέγιστου βάθους 20 μέτρων μέχρι τη στάθμη της λίμνης που σχηματίζεται στον πυθμένα. Το υποβρύχιο βάθος άγνωστο, αλλά και αδύνατον να εξεταστεί, καθώς το σπήλαιο πολύ δυστυχώς είναι βεβαρυμένο από εισροές λυμάτων, πιθανώς όχι παράνομες όπως φαίνεται να είναι η σύνδεση του αγωγού των ομβρίων, αλλά που προέρχονται από φυσικές διαρροές των βόθρων ή του δικτύου αποχέτευσης.

Η αρχαιολόγος Αλεξάνδρα Μαρή ανεβαίνοντας

Κάπου στα τοιχώματα ενδιάμεσα της διαδρομής, ένα φυσικά (;) σχηματισμένο σύμβολο, κάτι σαν "Χριστόγραμμα"...

Φτάνοντας ξανά στην πρώτη αλλαγή στο στόμιο του αρχικού κατεβάσματος


Εντυπωσιακή εικόνα... Κι όμως είναι κάτω από τα σπίτια του Πειραιά!

Βγαίνοντας από το φρέαρ προς την αρχική στοά

Επίλογος (υδρογεωλογικά)
Για μια ακόμη φορά είναι λυπηρό το γεγονός ότι ήρθαμε αντιμέτωποι με το εντυπωσιακό φυσικό φαινόμενο ενός σπηλαίου που μπορεί να μη διέθετε σταλακτιτικό διάκοσμο, αλλά χωρίς την παρουσία του οικισμού από πάνω του θα ήταν όμορφο, με «κοραλλοειδή» τοιχώματα, και θα κατέληγε σε μια γαλάζια λίμνη που θα μπορούσε να εξερευνηθεί υποβρυχίως, διαπιστώνοντας τη συνέχεια της υπόγειας διαδρομής του νερού προς τη θάλασσα μέσα στα καρστικά έγκοιλα των πετρωμάτων. Σήμερα η συνέχεια κάτω από το νερό είναι φανερά αποφραγμένη, καθώς παρατηρήθηκαν και υδατικές στάθμες πολύ ψηλότερες (5-6 μέτρα) από την υπάρχουσα, που μαρτυρούν ότι όταν βρέχει το σπήλαιο γεμίζει από τα όμβρια νερά (μαζί με τα σκουπίδια που παρασέρνουν και τα βλέπουμε να επιπλέουν στην επιφάνεια της λίμνης) τα οποία με αργό ρυθμό κατεισδύουν προς τα χαμηλότερα στρώματα. Ωστόσο δεν αποκλείεται ένα μεγάλο βάθος πυθμένα, δεδομένου ότι κατά κανόνα η σημερινή στάθμη του υδροφόρου ορίζοντα της περιοχής είναι ταπεινωμένη σε σχέση με παλαιότερα αλλά και με την επιφάνεια της θάλασσας, η οποία κατά την αρχαιότητα ήταν ακόμα χαμηλότερη. Το θαλασσινό νερό πάντως δεν έχει εισχωρήσει μέχρι αυτό το σημείο, καθώς στο μεγάλο όρυγμα του σταθμού Μανιάτικα που έχει ξεπεράσει σε βάθος την επιφάνεια της θάλασσας, παρ’ όλο που βρίσκεται πιο κοντά στην ακτή, μέσα από μικρούς καρστικούς αγωγούς διοχετεύεται φυσικά από άγνωστες διαδρομές γλυκό νερό με σταθερή συνεχόμενη παροχή, ενώ δεν έχουν ανιχνευθεί ίχνη αλμυρού. 

Δεξιά το άνοιγμα της εισόδου, στο βάθος η μικρή συνέχεια που είδαμε αρχικά

Παλαιός χάρτης της περιοχής Μανιάτικα, όπου σημειώνεται η θέση του βαράθρου, η "γούβα" και η χαρακτηριστική οδός πέντε πηγαδιών 

Η σχετική άδεια επίσκεψης και εξερεύνησης του σπηλαίου
Η ύπαρξη του σπηλαίου μας γνωστοποιήθηκε από συνεργάτες της Αττικό Μετρό ΑΕ, ενώ η εξερεύνηση πραγματοποιήθηκε υπό την ευθύνη της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας Σπηλαιολογίας. 

Υστερόγραφο
Κλείνοντας, θα ήθελα να σημειώσω ότι η επίσκεψη στην καταβόθρα χαρακτηρίζεται άκρως επικίνδυνη για ανειδίκευτους, ειδικά για κάποιον που θα εισχωρήσει χωρίς επαρκή φωτισμό και ανυποψίαστος θα βρεθεί ξαφνικά μπροστά στο κατηφορικό και απότομο τέλος της στοάς που καταλήγει στο 20 περίπου μέτρων απότομο έως κατακόρυφο ελικοειδές κατέβασμα μέχρι τη λίμνη. Εδώ θα ήθελα να εκφράσω και έναν φόβο, λαμβάνοντας έστω υπόψιν και την ανάλαφρη μαρτυρία του γείτονα... Φοβάμαι ότι πράγματι έχουν κατά το παρελθόν χάθεί ζωές εντός του συγκεκριμένου σπηλαίου... Ήταν πάντα προσβάσιμο με το εμπόδιο ίσως μόνο μιας πόρτας. Έμπαιναν άνθρωποι στο εσωτερικό της στοάς χωρίς καμία προφύλαξη. Μοιάζει υπερβολικά εύκολο να βρεθεί κάποιος έστω και άθελά του στο χείλος του βαράθρου, πόσο μάλλον αν οδηγηθεί και με τη βία ως εκεί... Δεν μπορούμε να εξερευνήσουμε το βάραθρο ως τον πυθμένα της λίμνης, αλλά φαίνεται να υπάρχει σημαντική πιθανότητα στον πυθμένα να υπάρχουν μακάβρια ευρήματα που παρέσυραν τα νερά ως εκεί, ακόμα και αν κατά την πτώση σταμάτησαν πριν από την τοξωτή καμάρα του τελευταίου πεντάμετρου πηγαδιού...  

Ακολουθεί ένα βίντεο με σκηνές από τον "γραφικό" γείτονα, την είσοδό μας, το αρμάτωμα και την κάθοδο προς τα κάτω.  

ΠΡΟΣΟΧΗ: Φίλοι αναγνώστες, ΜΗΝ προσπαθήσετε να εντοπίσετε την είσοδο της καταβόθρας και πολύ περισσότερο ΜΗΝ την επισκεφτείτε. ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ!

Κείμενο: Παναγιώτης Δευτεραίος
Φωτογραφίες: Αστική Σπηλαιολογία 
Βίντεο: Αλέξανδρος Γλαράκης
Δραστηριότητα: urban speleology

Πληροφορίες:  Γιάννης Κουμαντάκης (Ομότιμος Καθηγητής ΕΜΠ)

Πηγή: ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ

  • Digg
  • Del.icio.us
  • StumbleUpon
  • Reddit
  • RSS

1 σχόλια:

ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ είπε...

Μενέλαος Τσικλίδης: Άριστο! Θερμά συγχαρητήρια! Εξαιρετική παρουσίαση, πολύ οργανωμένη έρευνα, διεξοδικό κείμενο και πληθώρα κατατοπιστικών φωτογραφιών! Μπράβο σας!

30 Ιουλίου 2015 στις 1:06 π.μ.

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)