.JPG)
Αναρτήσεις
...Εικόνες από μια απομακρυσμένη και εγκαταλελειμμένη τοποθεσία... ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΙΣ. Ποιος ξέρει πόσα χρόνια βρίσκεται εκεί αυτή η σκουριασμένη πινακίδα...
"Ο χρόνος μου είναι περιορισμένος, και πρέπει να προλάβω το τελευταίο πλοίο για την επιστροφή. Παρ' όλο που είμαι μακριά από το λιμάνι, αποφασίζω να διασχίσω ποδηλατώντας όσο πιο γρήγορα γίνεται την παλιά περιοχή του ναυτικού, με κίνδυνο να μείνω από λάστιχο και να χάσω το πλοίο. Τελικά όλα πάνε καλά, επισκέπτομαι εν τάχει τα περισσότερα από τα σημεία ενδιαφέροντος του οχυρού ανιχνεύοντας παντού τα σβησμένα σημάδια του χρόνου, και πείθω τον εαυτό μου να αποχωρήσει εγκαίρως. Με γρήγορο πετάλι παίρνω τον δρόμο της επιστροφής, και τελικά χωρίς απρόοπτα φτάνω στο λιμάνι της Αίγινας λίγα λεπτά πριν από τον απόπλου..." Π.Δ.
Η Αίγινα, λόγω της εγγύτητάς της στο λιμάνι του Πειραιά αλλά και
γενικότερα λόγω της γεωγραφικής της θέσης, αναδείχτηκε σε έναν από τους κύριους
αμυντικούς στρατηγικούς στόχους του Σαρωνικού Κόλπου, τόσο για τον ελληνικό
στρατό, όσο και για τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής κατά τη διάρκεια του Β΄
Παγκοσμίου Πολέμου. Τα Ναυτικά Οχυρά της Αίγινας, τα οποία αποπερατώθηκαν επί
κυβέρνησης Ιωάννη Μεταξά, κατασκευάσθηκαν σε συνεργασία με Γερμανούς μηχανικούς
του Γ΄ Ράιχ στα μέσα της δεκαετίας του ’30. Ανήκαν εξ αρχής στη δικαιοδοσία του
ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού και είχαν σχεδιαστεί να αποτελέσουν, μαζί με τις
οχυρωματικές εγκαταστάσεις των Φλεβών, το κυρίως τμήμα της θαλάσσιας αμυντικής
προστασίας του Σαρωνικού, σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης.
Την 15η Αυγούστου 1940, το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού εκπόνησε ένα απόρρητο
αμυντικό σχέδιο με σκοπό την τοποθέτηση δύο ναρκοπεδίων στις θαλάσσιες περιοχές
μεταξύ της Αίγινας και των Φλεβών και μεταξύ της Αίγινας και των Μεθάνων.
Σκοπός του σχεδίου ήταν η δημιουργία ενός φράγματος το οποίο θα μετέτρεπε τον
Σαρωνικό Κόλπο σε κλειστή θάλασσα, με συγκεκριμένες μόνο ανοικτές διόδους. Το
φράγμα αυτό ήταν σύνθετο και αποτελείτο αφενός από τα προγραμματισμένα
ναρκοπέδια, και αφετέρου από τα επονομαζόμενα «Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού»
αποτελούμενα από τα Ναυτικά Οχυρά της Αίγινας και των Φλεβών. Τα
ναρκοπέδια τοποθετήθηκαν τη νύχτα της 29ης προς την 30η Οκτωβρίου 1940, αμέσως
δηλαδή μετά την έναρξη του Ελληνοïταλικού Πολέμου, με τη συμμετοχή αρκετών
ναρκοβόλων και αντιτορπιλικών σκαφών του ελληνικούΒασιλικού Ναυτικού (ανάμεσα
στα οποία και τα «διάσημα» ΑΕΤΟΣ, ΛΕΩΝ), τα οποία «πόντισαν» συνολικά 170
νάρκες περίπου. Τα ναρκοπέδια αυτά βρίσκονταν υπό τον άμεσο έλεγχο των Ναυτικών
Οχυρών Σαρωνικού, ενώ οι δίοδοι ελέγχονταν και προφυλάσσονταν από τις
πυροβολαρχίες τους.
 |
| Πολυβολείο που αξιοποιήθηκε αλλά διατηρείται κλειστό... |
  |
| Εδώ εγκαταστάθηκε η πρώτη Camera Obscura στην Ελλάδα |
Αμέσως μετά τον Ελληνογερμανικό Πόλεμο και την κατάληψη της Ελλάδας, τον
Απρίλιο του 1941, τα ναρκοπέδια ενσωματώθηκαν από τον γερμανικό στρατό στο
αμυντικό δίκτυο της Θαλάσσιας Προστασίας Αττικής (Seeverteidigung Attika), και
ήταν τα μόνα εν λειτουργία ναρκοπέδια στον Σαρωνικό Κόλπο μέχρι και τον
Δεκέμβριο του 1942, οπότε ξεκίνησε η ναρκοθέτηση του βορείου Αιγαίου Πελάγους
από το ιταλικό ναρκοβόλο BARLETTA. Ταυτόχρονα τα Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού
εντάχθηκαν και αυτά υπό την εποπτεία της ίδιας μονάδας.
 |
| Κάθοδος προς υπόγειο κυκλικής διάταξης καταφύγιο |
 |
| Διατηρείται η αρίθμηση των θαλάμων |
Ακολουθούν μερικές φωτογραφίες με μηνύματα γραμμένα στους τοίχους από Έλληνες που υπηρετούσαν στο Πολεμικό Ναυτικό κατά τις δεκαετίες του 1950 και 1960 οπότε και οι εγκαταστάσεις ήταν σε ελληνικά χέρια. Σε κάποια από τα σημειώματα διακρίνουμε μια κάποια αύρα εθνικού και πολιτικού χαρακτήρα...
 |
| Έξοδος |
Η Αίγινα, αποτελώντας την κύρια βάση της θαλάσσιας αμυντικής προστασίας
Σαρωνικού, περιήλθε αυτούσια, μετά την ελληνική συνθηκολόγηση, στο γερμανικό
Πολεμικό Ναυτικό (Kriegsmarine). Τα νησιά Αίγινα, Μήλος, Λήμνος, Λέσβος, Χίος
και ένα μεγάλο τμήμα της Κρήτης, συμπεριλαμβανομένου και του Κόλπου της Σούδας,
συμπεριελήφθησαν, λόγω της στρατηγικής τους σημασίας, στη γερμανική ζώνη
ελέγχου. Στην Αίγινα, όπως και στη Μήλο, πραγματοποιήθηκαν οχυρωματικές
επεκτάσεις.
Τα Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού επανδρώθηκαν με δυναμικό της γερμανικής Ναυτικής Επάκτιας Πυροβολαρχίας 603, περισσότερο γνωστής ως M.A.A. 603 (Marine-Artillerie-Abteilung 603). Η μονάδα αυτή, η οποία συντάχθηκε τον Δεκέμβριο του 1940 στο Den Helder της Ολλανδίας, αποτελείτο στην ακμή της από οκτώ ίλες (Batterien), εκ των οποίων οι τέσσερεις επάνδρωσαν τα Ναυτικά Οχυρά Αιγίνης.
Υπόγεια δεξαμενή του οχυρού
Τα Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού συμμετείχαν ελάχιστα σε ένοπλες διενέξεις κατά την διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου, ενώ μετά το τέλος του πολέμου περιήλθαν και πάλι στην δικαιοδοσία του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού στο οποίο τυπικά ανήκουν μέχρι σήμερα, αν και εγκαταλελειμμένα. Η περαιτέρω ένταξή τους στο γερμανικό αμυντικό δίκτυο της Θαλάσσιας Προστασίας Αττικής, τα καθιστά τόπους ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας όχι μόνο για τους κατοίκους της Αίγινας, αλλά και για πολλούς ευρωπαϊκούς λαούς.
Μεγάλο πολυβολείο που είχε μετατραπεί σε κατοικία αστέγων
Σήμερα έχει εγκαταλειφθεί και βρίσκεται σε άθλια κατάσταση
Είναι αυτονόητο ότι η πολιτεία, και οι τοπικές αρχές, αντί να αδιαφορούν, θα πρέπει απαραιτήτως να μεριμνήσουν για τη διατήρηση και ανάδειξη τους σε ιστορικούς τόπους, αφενός καθιστώντας τους χώρους των οχυρών επισκέψιμους, αφετέρου προβάλλοντας την ιδιαίτερη πολιτισμική τους αξία...
Κείμενο: Δημήτρης Γκαλών
Επιμέλεια: Παναγιώτης Δευτεραίος
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Δευτεραίος, Γεωργία Μπουρμπούλη
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Δευτεραίος, Γεωργία Μπουρμπούλη
Δραστηριότητα: ποδηλατική αστική εξερεύνηση (urban bike exploration)
Αποστολή: Παναγιώτης Δευτεραίος
Πληροφορίες: Το κείμενο αποτελείται από συρραφές τμημάτων σχετικού άρθρου του
ιστορικού ερευνητή Δημήτρη Γκαλών
που δημοσιεύτηκε στο aeginalight.gr
Πηγή: ΑΣΤΙΚΗ ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑ
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου